3 - فصل .
4 - عرض عام .
5 - عرض خاص .
زيرا يا آن كلی عين ذات و ماهيت افراد خود است و يا جزء ذات و يا
خارج از ذات ، و آنكه جزء ذات افراد خود است يا اعم است از ذات و يا
مساوی است با ذات ، و همچنين اگر خارج از ذات باشد يا اعم از ذات
است يا مساوی با ذات . آن كلی كه تمام ذات و تمام ماهيت افراد است
نوع است ، و آن كلی كه جزء ذات افراد خود است ولی جزء اعم است جنس
است ، و آن كلی كه خارج از ذات افراد است ولی اعم از ذات افراد است
عرض عام است ، و آن كلی كه خارج از ذات افراد است ولی مساوی با ذات
است عرض خاص است .
اول : مانند انسان ، كه معنی انسانيت بيان كننده تمام ذات و ماهيت
افراد خود است . يعنی چيزی در ذات و ماهيت افراد ( انسان ) نيست كه
مفهوم انسان شامل آن نباشد . همچنين مفهوم و معنی خط كه بيان كننده تمام
ذات و ماهيت افراد خود است .
دوم : مانند حيوان ، كه بيان كننده جزئی از ذات افراد خود است ، زيرا
افراد حيوان از قبيل زيد و عمرو و اسب و گوسفند و غيره حيواناند و چيز
ديگر ، يعنی ماهيت و ذات آنها را حيوان تشكيل میدهد به علاوه يك چيز
ديگر ، مثلا ناطق در انسانها . و مانند " كم " كه جزء ذات افراد خود از
قبيل خط و سطح و حجم
|