ديگر ماهيت ( البته ماهيتها ) . يك سلسله مسائل فلسفه ، خصوصا در حكمت
متعاليه ، مسائل مربوط به وجود و ماهيت است ، و يك سلسله مسائل ديگر
مسائل مربوط به هستی و نيستی است .
ب - دسته ديگر مسائل مربوط به اقسام هستی است . هستی به نوبه خود
اقسامی دارد كه به منزله انواع آن به شمار میروند و به عبارت ديگر :
هستی دارای تقسيماتی است ، از قبيل : تقسيم به عينی و ذهنی ، تقسيم به
واجب و ممكن ، تقسيم به حادث و قديم ، تقسيم به ثابت و متغير ، تقسيم
به واحد و كثير ، تقسيم به قوه و فعل ، تقسيم به جوهر و عرض . البته
مقصود تقسيمات اوليه هستی است ، يعنی تقسيماتی كه بر هستی وارد میشود
از آن جهت كه هستی است .
مثلا انقسام به سفيد و سياه يا بزرگ و كوچك ، مساوی و نامساوی ، طاق و
جفت ، بلند و كوتاه و امثال اينها از انقسامات موجود بما هو موجود
نيست ، بلكه از انقسامات موجود بما هو جسم يا موجود بما هو متكمم (
كميت پذير ) است ، يعنی جسميت از آن جهت كه جسميت و يا كميت از آن
جهت كه كميت است اين انقسامات را میپذيرد .
اما انقسام به واحد و كثير ، يا واجب و ممكن ، انقسام موجود بما هو
موجود است .
در فلسفه راجع به ملاك اين انقسامات و تشخيص اين كه چه انقسامی از
انقسامات موجود بما هو موجود است و چه انقسامی از اين انقسامات نيست
تحقيق دقيق شده است ، احيانا به مواردی بر میخوريم كه برخی تقسيمات را
بعضی از فلاسفه از تقسيمات
|