تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
باقی نماند . مثل آنكه می‏گوييم : زيد رفت . عمرو آمد . يا می‏گوييم : برو
. بيا . آيا با من می‏آيی ؟ همه اينها جمله‏های تام‏اند و مركب تام ناميده‏
می‏شوند . اما مركب ناقص بر خلاف اين است ، كلامی نيمه تمام است ،
مخاطب ، از آن معنی و مقصودی درك نمی‏كند . مثلا اگر كسی به كسی بگويد :
" آب هندوانه " و ديگر چيزی نگويد ، طرف ، از اين دو كلمه چيزی‏
نمی‏فهمد و انتظارش باقی است ، خواهد پرسيد : آب هندوانه چی چی ؟
گاهی ممكن است به اندازه يك سطر و بلكه يك صفحه كلمات پشت سر
يكديگر واقع شوند و در عين حال يك جمله تمام و يك قضيه كامل نباشد .
مثلا اگر كسی بگويد : " من امروز ساعت 8 صبح ، در حالی كه شلوار پوشيده‏
بودم ، و كت نپوشيده بودم ، و به پشت بام خانه خودمان رفته بودم ، و به‏
ساعت خود نگاه می‏كردم ، و آقای الف كه رفيق من است نيز همراه من بود .
. . " با همه اين طول و تفصيلات ، يك جمله ناقص است . زيرا مبتدايی‏
ذكر كرده بدون خبر . ولی اگر بگويد " هوا سرد است " با اينكه سه كلمه‏
بيشتر نيست ، يك جمله تمام و يك قضيه كامل است .
مركب تام نيز به نوبه خود بر دو قسم است : يا خبر است و يا انشاء .
مركب تام خبری آن است كه از واقعيتی حكايت می‏كند ، يعنی از امری كه‏
واقع شده است يا واقع خواهد شد يا در حال واقع شدن است و يا همواره‏
بوده و هست و خواهد بود خبر می‏دهد .
مثل آن كه می‏گوييم : من سال گذشته به مكه رفتم . من سال آينده در (
امتحان ) فوق ليسانس شركت می‏كنم . من اكنون مريضم . آهن در اثر حرارت‏
انبساط می‏يابد .