تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
می‏گويند : الكلام يجر الكلام سخن از سخن بشكفد . اين همان تداعی معانی و
تسلسل خواطر است .
پس ذهن ما علاوه بر صورت گيری و نقش پذيری كه صرفا " انفعال " است‏
، و علاوه بر حفظ و گردآوری ، از " فعاليت " هم برخوردار است ، و آن‏
اين است كه صور جمع شده را طبق يك سلسله قوانين معين كه در روانشناسی‏
بيان شده است . به ياد می‏آورد . عمل " تداعی معانی " روی صورتهای‏
موجود جمع شده صورت می‏گيرد بدون آنكه دخل و تصرفی و كم و زيادی صورت‏
گيرد .
3 - عمل سوم ذهن تجزيه و تركيب است . ذهن علاوه بر دو عمل فوق يك كار
ديگر هم انجام می‏دهد و آن اين كه يك صورت خاص را كه از خارج گرفته‏
تجزيه می‏كند ، يعنی آن را به چند جزء تقسيم و تحليل می‏كند ، در صورتی كه‏
در خارج به هيچ وجه تجزيه‏ای وجود نداشته است . تجزيه‏های ذهن چند گونه‏
است : گاهی يك صورت را به چند صورت تجزيه می‏كند ، و گاهی يك صورت‏
را به چند معنی تجزيه می‏كند . تجزيه يك صورت به چند صورت ، مانند اين‏
كه يك اندام كه دارای مجموعی از اجزاء است ، ذهن در ظرفيت خود آن‏
اجزاء را از يكديگر جدا می‏كند و احيانا با چيز ديگر پيوند می‏زند . تجزيه‏
يك صورت به چند معنی مثل آنجا كه خط را می‏خواهد تعريف كند كه به "
كميت متصل دارای يك بعد " تعريف می‏كند يعنی ماهيت خط را به سه جزء
تحليل می‏كند : كميت ، اتصال ، بعد واحد . و حال آن كه در خارج سه چيز
وجود ندارد . و گاهی هم تركيب می‏كند . آن هم انواعی دارد . يك نوع‏