تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com

درس شانزدهم

صناعات خمس

در درسهای گذشته ، مكرر درباره مواد قياسها بحث كرديم . مثلا در قياس:
سقراط انسان است .
هر انسانی فانی است .
پس سقراط فانی است .
دو قضيه صغرا و كبرا ماده قياس را تشكيل می‏دهند ، ولی اين دو قضيه در
اينجا شكل خاص دارند ، و آن اين كه اولا " حد وسط " تكرار شده ، و
ثانيا " حد وسط " محمول در صغرا و موضوع در كبرا است ، و ثالثا صغرا
موجبه است و رابعا كبرا كليه است . اين چگونگيها به اين دو قضيه شكل‏
خاص داده است و اينها صورت قياس را تشكيل می‏دهند .
قياسات از نظر اثر و فايده ، پنج گونه مختلف‏اند و اين پنج گونگی‏
قياسات مربوط است به ماده نه به صور آنها . انسانها كه قياس می‏كنند و
استدلال قياسی می‏آورند هدفهای مختلفی دارند . هدف انسانها از قياسها يكی‏
از آثار پنجگانه‏ای است كه بر قياسها