تالار گفتگوی دروس حوزه علميّه قم http://forums.1zekr.com
می‏گيرد و جامعه اسلامی همواره اين علوم را فرائض تلقی كرده است . عليهذا
علوم اسلامی بر حسب تعريف سوم شامل بسياری از علوم طبيعی و رياضی كه‏
مورد احتياج جامعه اسلامی است نيز می‏شود .
4 - علومی كه در حوزه‏های فرهنگی اسلامی رشد و نما يافته است اعم از
آنكه از نظر اسلام ، آن علوم واجب و لازم بوده و يا نه ، و اعم از آنكه آن‏
علوم از نظر اسلام ممنوع بوده است يا نه ، ولی به هر حال در جامعه اسلامی‏
و در ميان مسلمانان راه خود را طی كرده است ، مانند نجوم احكامی ( نه‏
نجوم رياضی ) و بعضی علوم ديگر .
می‏دانيم كه علم نجوم تا آنجا كه به محاسبات رياضی مربوط است و
مكانيسم آسمان را بيان می‏كند و يك سلسله پيشگوييهای رياضی از قبيل خسوف‏
و كسوف دارد ، جزء علوم مباح اسلامی است ، و اما آنجا كه از حدود
محاسبات رياضی خارج می‏شود و مربوط می‏شود به بيان روابط مرموز ميان‏
حوادث آسمانی و جريانات زمينی ، و به يك سلسله غيب گويی‏ها درباره‏
حوادث زمينی منتهی می‏شود ، از نظر اسلام حرام است . ولی در دامن فرهنگ‏
و تمدن اسلامی هر دو نجوم وجود داشته است ( 1 ) .
اكنون كه تعاريف مختلفی از كلمه " علوم اسلامی " به دست داديم و
معلوم شد كه اين كلمه در موارد مختلف در معانی

پاورقی :
( 1 ) برای آشنائی با علومی كه در حوزه فرهنگ اسلامی پيدا شد يا راه‏
يافت و رشد كرد رجوع شود به كتاب " كارنامه اسلام " تأليف آقای دكتر
عبدالحسين زرين كوب .