است : گاهی واقعا مربوط به خود او است ، و گاهی مربوط به خود او نيست
بلكه مربوط به چيزی است كه با او يگانگی دارد .
مثلا میخواهيم در احوال انسان بحث كنيم . خواه ناخواه از آن جهت كه
انسان حيوان هم هست و با حيوان يگانگی دارد ، خواص حيوان هم در او جمع
است . از اينرو كلمه عرض ذاتی را به كار بردهاند و آن كلمه را با
تعريفی مخصوص مشخص كردهاند كه اين اشتباه از بين برود و به اصطلاح
عوارض غريبه خارج شود .
اما اين كه تعريف عرض ذاتی چيست ؟ از حدود اين درسها خارج است .
اكنون ببينيم آيا لازم است كه هر علمی موضوع معينی داشته باشد يا نه ؟
چيزی كه قطعی و مسلم است اينست كه مسائل علوم از لحاظ ارتباط با
يكديگر همه يك جور نيستند . هر عدهای از مسائل مثل اينست كه يك
خانواده مخصوص میباشند ، و باز يك عده ديگر ، خانواده ديگر ، همچنانكه
مجموعی از خانوادهها احيانا در حكم يك فاميلاند و مجموعی ديگر از
خانوادهها در حكم فاميل ديگر .
مثلا يك سلسله مسائلی كه مسائل حساب ناميده میشوند رابطهشان با يكديگر
آنقدر نزديك است كه در حكم افراد يك خانوادهاند ، و يك عده مسائل
ديگر كه هندسه ناميده میشوند افراد يك خانواده ديگر به شمار میروند .
خانواده حساب و خانواده هندسه با يكديگر قرابت دارند و جزء يك فاميل
به شمار میروند كه آنها را رياضيات میناميم .
|