به سينه ديوار بزنيم ؟ يا خير اين حديث در حقيقت مفسر آن آيه است و به
منزله استثنائی است در بعضی مصاديق آن و به هيچ وجه معارض نيست .
البته نظر دوم صحيح است ، زيرا معمول مخاطبات آدميان اين است كه
ابتدا يك قانون را به صورت كلی ذكر میكنند و سپس موارد استثناء را
بيان مینمايند . قرآن هم بر اساس محاورات عمومی بشری با بشر سخن گفته
است و از طرف ديگر خود قرآن حديث پيغمبر را معتبر شمرده و گفته است :
« ما آتيكم الرسول فخذوه و ما نهاكم عنه فانتهوا »( 1 ) .
آنچه پيامبر برای شما آورده بگيريد وعمل نمائيد .
در اين گونه موارد ، خاص را به منزله استثناء برای عام تلقی میكنيم و
میگوئيم عام را وسيله خاص " تخصيص " میدهيم ، و يا میگوئيم : خاص "
مخصص " عام است .
مطلق و مقيد
مطلق و مقيد هم چيزی است شبيه عام و خاص ، چيزی كه هست عام و خاص
در مورد افراد است و مطلق و مقيد در مورد احوال و صفات . عام و خاص در
مورد اموری است كلی كه دارای افراد موجود متعدد و احيانا بی نهايت است
و بعضی از انواع و يا افراد آن عام به وسيله دليل خاص از آن عموم خارج
شدهاند ، ولی مطلق و مقيد مربوط است به طبيعت و ماهيتی كه متعلق تكليف
است و
پاورقی :
. 1 سوره حشر ، آيه . 7