پاورقی : . 1 تقريرات مرحوم آقا شيخ موسی نجفی خوانساری از درس مكاسب مرحوم آية الله نائينی اول كتاب البيع . من اكنون نمیدانم كه اين تقسيم ابتكار خود آن مرحوم است يا اقتباس از ديگری است .
يكی از فقهاء متأخر و معاصر ( 1 ) به شكل ديگری تقسيم كرده است به اين
ترتيب : عبادات ، معاملات ، عادات ، احكام ، ولی كوچكترين توضيحی
درباره اين اقسام و اينكه چه ابوابی داخل در عبادات است و چه ابوابی
داخل در معاملات يا عادات يا احكام ، و اساسا تعريف هر كدام اينها
چيست نداده است . در السنه وافواه فقهاء معاصر اين اقسام به گونهای
ديگر ذكر میشود به اين ترتيب : عبادات ، معاملات ، سياسات ، احكام .
ولی اين بنده تاكنون اين تقسيم را در كتابی نديده و توضيحی درباره آن
نشنيدهام .
حقيقت اين است كه هيچيك از تقسيمات فوق ، جالب به نظر نمیرسد .
محقق حلی در تقسيم خود عبادات را يك بخش قرار داده كه جای ايراد نيست
ولی در بخشهای ديگر نيازمندی به صيغه و بی نياز بودن از آن ، و طرفينی
بودن صيغه يا يك طرفی بودن آن را ملاك تقسيم و جدا كردن قسمتها و گروه
گروه شدن ابواب فقهی قرار داده است . در نتيجه نكاح و طلاق كه هر دو
مربوط به حقوق خانوادگی است يكی بر قراری پيوند زناشوئی است و ديگری
گسسته شدن آن در دو گروه مختلف قرار گرفتهاند ، فقط به دليل اينكه يكی
عقد است و صيغهاش طرفينی است و ديگری ايقاع است و صيغهاش يك طرفی
است . و همچنين اجاره و جعاله با همه قرابت ذاتی و ما هوی ميان آنها به
دليل اختلاف در عقد وايقاع بودن از يكديگر
پاورقی : . 1 تقريرات مرحوم آقا شيخ موسی نجفی خوانساری از درس مكاسب مرحوم آية الله نائينی اول كتاب البيع . من اكنون نمیدانم كه اين تقسيم ابتكار خود آن مرحوم است يا اقتباس از ديگری است . |